کایروپراکتیک، یک روش نسبتاً جدید برای مراقبت از بدن است که اواخر قرن نوزدهم در آمریکا شکل گرفت. تمرکز اصلی این روش روی ستون فقرات و ارتباط آن با سیستم عصبی بدن است، و بهمرور جای خودش را در میان درمانهای مکمل پیدا کرد.
در ایران هم هرچند با تأخیر وارد شد، ولی این روزها با آشنایی بیشتر مردم و فعالیت متخصصان، در کلینیکهایی مثل سلامتکده طاها بهطور تخصصی ارائه میشود.
این مطلب رو آماده کردهایم تا با تاریخچه، فلسفه و کاربردهای کایروپراکتیک در دنیا و ایران آشنا بشید و با دید بازتری برای سلامت خودتون تصمیم بگیرید.
سلامتکده طاها با تیمی حرفهای و نگاهی علمی، همراه شما در مسیر حفظ سلامت شما.
کایروپراکتیک چیست؟
برای درک عمیقتر اینکه کایروپراکتیک چیست، باید آن را فراتر از چند تکنیک ساده دید؛ این علم مبتنی بر فلسفهای قوی است که بدن انسان را در مرکز توجه درمان قرار میدهد
کایروپراکتیک یعنی چه؟ درک مفهوم درمان دستی
واژه «کایروپراکتیک» (Chiropractic) ریشه در زبان یونانی دارد و از ترکیب دو واژه «Cheir» به معنی دست و «Praktos» به معنی انجامشده تشکیل شده است؛ یعنی «کاری که با دست انجام میشود».
این نام بهخوبی ماهیت این روش درمانی را نشان میدهد: روشی طبیعی، بدون دارو و غیرتهاجمی که در آن متخصص کایروپراکتیک با استفاده از دستهای خود، مشکلات سیستم اسکلتی-عضلانی، بهویژه ستون فقرات، را شناسایی و اصلاح میکند.
هدف اصلی این شیوه، کمک به بدن برای بازیابی توانایی طبیعیاش در درمان خود و بازگرداندن تعادل است. به زبان ساده، کایروپراکتیک یعنی کمک به بدن برای بهتر شدن؛ فقط با دست و بدون عمل و دارو.
فلسفه اصلی کایروپراکتیک: تمرکز بر ستون فقرات و سیستم عصبی
فلسفه کایروپراکتیک روی چند تا اصل اساسی بنا شده که فهمیدنشان برای درک روش درمانیاش لازم است:
- بدن به عنوان یک سیستم خود-درمانگر:
این علم معتقد است که بدن ما یک جور «هوش ذاتی» برای تنظیم، کنترل و ترمیم خودش دارد. وظیفه دکتر، برداشتن مانعهایی است که جلوی این فرآیند طبیعی را گرفتهاند.
- سیستم عصبی، شاهراه ارتباطی بدن:
مغز، نخاع و میلیونها رشته عصبی که از آن بیرون میآیند، سیستم کنترل مرکزی بدن هستند. این شبکه پیچیده، کار تمام سلولها، بافتها و اعضای بدن را هماهنگ میکند. سلامتی کل بدن، به کارکرد بدون مشکل این سیستم بستگی دارد.
- ستون فقرات، محافظ سیستم عصبی:
ستون فقرات نهتنها اسکلت اصلی بدن است، بلکه وظیفه حیاتی محافظت از نخاع را هم به عهده دارد. هر مشکلی در ساختار یا کارکرد ستون فقرات میتواند روی سیستم عصبی تأثیر منفی بگذارد.
- مفهوم سابلاکسیون مهرهای (Vertebral Subluxation):
این مفهوم کلیدی در کایروپراکتیک به حالتی گفته میشود که یک یا چند مهره ستون فقرات، از جای خودشان خارج شده یا حرکت طبیعیشان را از دست میدهند. این ناهماهنگی میتواند روی عصبهای نخاعی فشار یا تحریک ایجاد کند و در نتیجه، ارتباط بین مغز و بقیه قسمتهای بدن را مختل کند. این اختلال در کارکرد عصبها میتواند خودش را به شکل درد، گرفتگی عضله، محدودیت حرکت و مشکلات دیگر نشان دهد.
تاریخچه کایروپراکتیک در جهان: تولد یک علم جدید
سفر کایروپراکتیک از یک ایده انقلابی در اواخر قرن نوزدهم تا تبدیل شدن به یک رشته درمانی جهانی، داستانی پر از نوآوری، چالش و پشتکار است.
دنیل دیوید پالمر: بنیانگذار کایروپراکتیک و اولین تنظیم ستون فقرات
کایروپراکتیک مدرن در ۱۸ سپتامبر ۱۸۹۵ در داونپورت، آیووا (آمریکا) شکل گرفت. دنیل دیوید پالمر (Daniel David Palmer)، که در آن زمان بهعنوان درمانگر مغناطیسی فعالیت میکرد، با سرایداری به نام هاروی لیلارد آشنا شد که سالها پیش پس از شنیدن صدایی در پشتش حین خم شدن، بخش زیادی از شنوایی خود را از دست داده بود.
پالمر پس از بررسی ستون فقرات لیلارد، جابهجایی یکی از مهرههای بالای پشت او را تشخیص داد و با فشاری دقیق آن را اصلاح کرد. به گفته منابع، شنوایی لیلارد پس از این اقدام بهتدریج بهبود یافت.
این اتفاق، بهعنوان اولین «تنظیم ستون فقرات» (Adjustment) ثبت شد و الهامبخش نظریهای شد که پایهگذار کایروپراکتیک امروزی است: اختلالات ستون فقرات میتوانند بر سیستم عصبی اثر بگذارند و در بروز برخی بیماریها نقش داشته باشند.
دو سال بعد، در ۱۸۹۷، پالمر نخستین مرکز آموزشی این رشته را با نام «مدرسه و درمانگاه پالمر» تأسیس کرد؛ مرکزی که بعدها به «کالج کایروپراکتیک پالمر» تبدیل شد و تا امروز از معتبرترین مراکز آموزش این حوزه به شمار میرود.
توسعه و گسترش کایروپراکتیک در قرن بیستم
بعد از دی. دی. پالمر، پسرش، بارتلت جاشوا پالمر (B.J. Palmer)، که به عنوان «توسعهدهنده کایروپراکتیک» شناخته میشود، نقشی حیاتی در رشد و معروف کردن این علم داشت. او با شخصیت کاریزماتیک و توانایی بینظیرش در سخنرانی، کایروپراکتیک را به فراتر از مرزهای داونپورت رساند.
قرن بیستم شاهد رشد سریع این رشته بود. کالجهای زیادی تأسیس شدند و هزاران دکتر کایروپراکتور در سراسر آمریکا و بعداً در کل جهان شروع به کار کردند. یکی از قدمهای مهم برای علمیتر شدن این رشته، آوردن عکسبرداری با اشعه ایکس به برنامه درسی توسط جاشوا پالمر در سال ۱۹۱۰ بود. این کار به کایروپراکتورها اجازه داد تا با دید دقیقتری ساختار ستون فقرات را تحلیل کنند و تشخیصهای خود را بر اساس شواهد عینیتری بگذارند.
چالشها و مسیر کسب اعتبار جهانی
مسیر رشد کایروپراکتیک صاف و هموار نبود. در دهههای اول قرن بیستم، خیلی از کایروپراکتورها به اتهام «طبابت بدون مجوز پزشکی» دستگیر و زندانی میشدند. درگیری طولانی با جامعه پزشکی سنتی، فرهنگ این رشته را عمیقاً تحت تأثیر قرار داد و آن را به سمت ساختن یک هویت مستقل و متفاوت حرکت داد.
از اواسط قرن بیستم، دوران مشروعیتبخشی شروع شد. فعالان این رشته با تلاشهای حقوقی و سیاسی زیاد، موفق شدند ایالت به ایالت در آمریکا و بعد در کشورهای دیگر، مجوز برای کارشان بگیرند. تأسیس نهادهای نظارتی، نوشتن استانداردهای آموزشی بینالمللی و افزایش تحقیقات علمی، قدمهای کلیدی در این مسیر بودند. امروزه، کایروپراکتیک به عنوان سومین رشته بزرگ درمانی مستقل در جهان غرب (بعد از پزشکی و دندانپزشکی) شناخته میشود و در بیش از ۱۰۰ کشور جهان فعالیت دارد.
تاریخچه کایروپراکتیک در ایران: از ورود تا رسمیت
اگرچه کایروپراکتیک مدرن در آمریکا متولد شد، اما ریشههای درمان دستی به تمدنهای باستانی برمیگردد و ایران هم در این میراث جهانی سهم درخشانی دارد.
ورود کایروپراکتیک به ایران و اولین متخصصان
درمان دستی و تنظیم مفاصل، پیشینهای قدیمی در طب سنتی ایران دارد. ابنسینا، پزشک بزرگ ایرانی، در کتاب مشهورش «قانون»، روشهایی برای جا انداختن و تنظیم مفاصل برای کاهش درد و بهبود عملکرد ستون فقرات معرفی کرده است. جالب اینکه، هم ابنسینا و هم دنیل دیوید پالمر (پایهگذار کایروپراکتیک مدرن) بر پیدا کردن علت بیماری بهجای درمان صرف علائم تأکید داشتند. همین شباهت فکری، کایروپراکتیک را به دانشی نزدیک به سنتهای درمانی ما بدل میکند، نه یک علم وارداتی صرف.
ورود رسمی کایروپراکتیک مدرن به ایران از طریق پزشکانی صورت گرفت که تحصیلات خود را در دانشگاههای معتبر آمریکا و کانادا به پایان رسانده بودند. این گروه با دانش بهروز و مهارتهای تخصصی، پایهگذار این رشته در ایران شدند و نقش مهمی در معرفی آن به جامعه پزشکی و مردم ایفا کردند.
تاسیس انجمن علمی کایروپراکتیک ایران
یک نقطه عطف کلیدی در تاریخ این رشته در ایران، تاسیس انجمن علمی کایروپراکتیک ایران (IRCA) در سال۱۳۸۳ شمسی بود. این انجمن که با همت و پیشگامی دکتر حسین صباغ بنیانگذاری شد، تنها نهاد رسمی کایروپراکتیک است که توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به رسمیت شناخته شده است.
ماموریت این انجمن شامل این موارد است:
- ارتقاء و نظارت بر استانداردهای آموزشی و درمانی.
- نمایندگی رشته کایروپراکتیک در نظام سلامت کشور.
- نوشتن و اجرای قوانین اخلاق حرفهای.
- حفاظت از حقوق بیماران و دکترها.
عضویت فعال انجمن علمی کایروپراکتیک ایران در فدراسیون جهانی کایروپراکتیک (WFC)، که خودش یکی از اعضای رسمی سازمان بهداشت جهانی (WHO) است، اعتبار بینالمللی این رشته در ایران را بیش از پیش محکم کرده است.
وضعیت فعلی کایروپراکتیک در نظام سلامت ایران
رشته کایروپراکتیک در ایران تحت یک چتر که چندین رشته بهداشتی را شامل میشود، به رسمیت شناخته شده است. این یعنی این رشته جایگاه قانونی دارد و فعالیت آن تحت نظارت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و سازمان نظام پزشکی ایران قرار دارد.
فارغالتحصیلان کایروپراکتیک از دانشگاههای خارج از کشور برای گرفتن مجوز کار در ایران، باید مدارک تحصیلی خود را برای ارزیابی به وزارت بهداشت ارائه دهند و در آزمونهای علمی و عملی که توسط انجمن علمی کایروپراکتیک ایران برگزار میشود، قبول شوند. این فرآیند سختگیرانه، کیفیت خدمات ارائه شده به بیماران را تضمین میکند.
در حال حاضر، خدمات کایروپراکتیک تحت پوشش کامل بیمههای پایه نیست، اما خیلی از شرکتهای بیمه تکمیلی بخشی از هزینههای درمانی را بر اساس شرایط قراردادشان، پرداخت میکنند.
روش درمان کایروپراکتیک چگونه است؟
یک برنامه درمانی کایروپراکتیک با یک ارزیابی کامل شروع میشود و با تکنیکهای دقیق و هدفمند ادامه پیدا میکند. هدف، ارائه یک راهحل شخصیسازیشده برای نیازهای خاص هر بیمار است.
مرحله تشخیص: ارزیابی دقیق وضعیت بیمار
اولین ملاقات با کایروپراکتور معمولاً با یک بررسی کامل برای فهمیدن دلیل مشکل شما شروع میشود. این مرحله شامل:
- گفتوگو درباره علائم، سابقه پزشکی، سبک زندگی و شغل
- معاینه فیزیکی شامل بررسی حالت بدن، لمس نقاط دردناک یا پرتنش، و آزمایشهای حرکتی و عصبی
- در صورت نیاز، ارجاع به تصویربرداری (مثل عکس X-ray یا MRI) برای بررسی دقیقتر ستون فقرات و مفاصل
این اطلاعات پایه یک برنامه درمانی دقیق و شخصیسازیشده را میسازد.
تکنیک اصلی: تنظیم یا Adjustment ستون فقرات
قلب درمان کایروپراکتیک، تنظیم (یا Adjustment) است. این تکنیک که به آن «منیپولیشن ستون فقرات» هم گفته میشود، شامل وارد کردن یک نیروی سریع، کنترلشده و دقیق به مفصلی است که حرکتش محدود شده یا از جایش در رفته است.
اهداف تنظیم: هدف اصلی از Adjustment، برگرداندن حرکت طبیعی به مفصل، کم کردن درد و گرفتگی عضله، برداشتن فشار از روی عصبها و در نهایت، فراهم کردن شرایطی است که بدن بتواند فرآیند ترمیم خودش را به بهترین شکل انجام دهد.
مراحل یک جلسه درمانی استاندارد
در یک جلسه استاندارد کایروپراکتیک، این مراحل طی میشود:
- آمادهسازی: دراز کشیدن روی تخت مخصوص برای دسترسی دقیق به نواحی مختلف بدن
- درمان: اجرای تکنیکهای تنظیم با دست یا ابزار، گاهی همراه با ماساژ، گرما/سرما، تمرینات کششی یا تحریک الکتریکی عضلهها
- توصیههای بعد از درمان: تمرینات خانگی، اصلاح وضعیت نشستن و خواب، و نکات لازم برای حفظ نتایج درمان
فرق کایروپراکتیک با فیزیوتراپی و استئوپاتی چیست؟
فرق فیزیوتراپی با کایروپراکتیک در روش درمان است. فیزیوتراپی بیشتر روی تمرینات عضلانی و بهبود انعطافپذیری تمرکز دارد تا عملکرد بدن بهتر شود. این روش معمولاً درد را کاهش میدهد اما ممکن است زمان بیشتری برای بازگشت کامل عملکرد نیاز داشته باشد.
تفاوت استئوپاتی و کایروپراکتیک در رویکرد و اثرگذاری است. کایروپراکتیک تمرکز خود را روی ستون فقرات و اصلاح موقعیت مهرهها میگذارد تا فشار روی اعصاب کم شود و بدن سریعتر بهبود پیدا کند. این روش غیرتهاجمی باعث کاهش درد و حرکت راحتتر بدن در زمان کوتاه میشود. استئوپاتی هم رویکرد کلنگر دارد و روی کل سیستم عضلانی-اسکلتی و اندامها تمرکز میکند، اما معمولاً روند درمان طولانیتر است.
خلاصه اینکه فیزیوتراپی برای بازتوانی، استئوپاتی رویکرد کلنگر و کایروپراکتیک با تمرکز روی ستون فقرات و بهبود سریع عملکرد، گزینهای مؤثر برای کاهش درد و بازگرداندن حرکت طبیعی بدن است.
بیماری های قابل درمان با کایروپراکتیک
درمان با کایروپراکتیک طیف وسیعی از مشکلات مربوط به سیستم عصبی-عضلانی-اسکلتی را هدف قرار میدهد. در زیر به برخی از شایعترین بیماریهایی که به خوبی به این نوع درمان جواب میدهند، اشاره شده است
- درمان کمر درد با کایروپراکتیک: یکی از شایعترین دلایل مراجعه به کایروپراکتور برای خلاص شدن از دردهای جدید و کهنه کمر.
- گردن درد: که به خاطر حالت بد بدن (مثل کار با کامپیوتر)، آسیب یا فشار به وجود میآید.
- درمان سردرد با کایروپراکتیک: بهویژه سردردهایی که ریشهشان مشکلات ستون فقرات گردنی است.
- سیاتیک: آرام کردن درد ناشی از فشار روی عصب سیاتیک که به پاها میزند.
- آسیبهای ورزشی: کمک به بهبودی سریعتر و بالا بردن عملکرد ورزشکاران.
- درمان درد مفاصل با کایروپراکتیک: شامل درد در شانه، زانو، و لگن که به خاطر مشکلات بیومکانیکی ایجاد شده.
- اسکولیوز: مدیریت علائم و بهتر کردن وضعیت بدن در بیماران مبتلا به انحراف ستون فقرات.
- فتق دیسک: کم کردن فشار روی دیسکهای آسیبدیده از طریق تکنیکهای غیرتهاجمی.
- آرتروز: کم کردن علائم و بهتر کردن عملکرد مفصلهای درگیر با آرتروز.
- درمان زانو با کایروپراکتیک: بهبود درد زانو ناشی از فشارهای ناهماهنگ یا آسیبهای مزمن.
- کایروپراکتیک ستون فقرات: تمرکز ویژه بر تنظیم و تعادل ستون فقرات برای بهبود کلی عملکرد بدن.
فواید کایروپراکتیک چیست؟
مراقبتهای کایروپراکتیک مزایای زیادی فراتر از تسکین درد دارند که به بهتر شدن کیفیت کلی زندگی کمک میکند.
کاهش درد بدون نیاز به دارو و جراحی
یکی از بزرگترین خوبیهای کایروپراکتیک، روش غیرتهاجمی و بدون داروی آن است. این علم به جای ساکت کردن علائم با قرصهای مسکن، تلاش میکند تا با درست کردن کارکرد ستون فقرات و کم کردن فشار از روی سیستم عصبی، دلیل اصلی درد را برطرف کند. این رویکرد میتواند نیاز به مصرف طولانیمدت داروها، که ممکن است عوارض جانبی داشته باشند، و همچنین نیاز به جراحیهای پرخطر را کم کند یا به تعویق بیندازد.
بهبود عملکرد ورزشی و افزایش دامنه حرکتی
ورزشکاران حرفهای و آماتور روز به روز بیشتر از مراقبتهای کایروپراکتیک برای بهتر کردن عملکردشان استفاده میکنند. تنظیمات کایروپراکتیک با بهتر کردن تراز ستون فقرات و مفصلها، دامنه حرکتی را بیشتر کرده و انعطافپذیری را بهتر میکند. این کار نه تنها به اجرای بهتر حرکات ورزشی کمک میکند، بلکه با بهتر کردن بیومکانیک بدن، خطر آسیبدیدگی را هم کم میکند.
کاهش سردردهای تنشی و میگرنهای با منشا گردنی
خیلی از سردردها، بهویژه سردردهای تنشی و یک نوع از میگرنها که به آنها «سردردهای سرویکوژنیک» (Cervicogenic) گفته میشود، ریشه در مشکلات ستون فقرات گردنی دارند. گرفتگی عضلات و ناهنجاری در مهرههای گردن میتواند باعث تحریک عصبها و ایجاد درد در سر شود. مطالعات زیادی نشان دادهاند که تنظیمات کایروپراکتیک با کم کردن این تنشها، میتواند به طور مؤثری تعداد و شدت این نوع سردردها را کم کند.
بهبود وضعیت کلی بدن و پیشگیری از آسیب
سبک زندگی مدرن، بهویژه نشستنهای طولانی پشت میز کار یا استفاده از موبایل، فشار زیادی به ستون فقرات وارد کرده و باعث حالت بد بدن (پاسچر) میشود. کایروپراکتیک با درست کردن ناهنجاریهای ستون فقرات، به بهتر شدن وضعیت بدن کمک میکند. علاوه بر این، مراقبتهای منظم کایروپراکتیک مثل یک جور پیشگیری عمل میکنند. با حفظ سلامت و تراز ستون فقرات، میتوان جلوی به وجود آمدن خیلی از مشکلات استخوانی-عضلانی در آینده را گرفت.
کایروپراکتیک در بارداری و کودکان
کایروپراکتیک نهتنها برای بزرگسالان، بلکه برای زنان باردار و کودکان نیز مفید است. کایروپراکتیک در بارداری با کاهش دردهای کمر و لگن، به تراز بدن و راحتی بیشتر مادر کمک میکند. کایروپراکتیک کودکان نیز با تکنیکهای ایمن، به بهبود تراز ستون فقرات، خواب و عملکرد کلی بدن کمک میکند. این مراقبتها راهکاری طبیعی و مؤثر برای ارتقاء سلامت و پیشگیری از آسیب هستند.
کایروپراکتیک در چه مواردی توصیه نمی شود؟
کایروپراکتیک یک روش درمانی خیلی ایمن است، اما مثل هر کار پزشکی دیگری، برای همه و در همه شرایط مناسب نیست. دانستن موارد منع برای مطمئن شدن از ایمنی بیمار ضروری است.
موارد منع کایروپراکتیک
در بعضی شرایط، انجام منیپولیشن یا تنظیم ستون فقرات میتواند خطرناک باشد و به طور کلی ممنوع است. این موارد عبارتند از:
- پوکی استخوان شدید: افزایش خطر شکستگی.
- سرطان ستون فقرات: خطر آسیب به تومور یا استخوان درگیر.
- بیثباتی شدید مهرهها: به دلیل آسیب یا بیماری.
- ریسک بالای سکته مغزی: در بیماران با مشکلات عروقی گردن.
- آرتریت التهابی فعال: مانند روماتیسم در مرحله حاد.
- عفونت استخوان یا مفصل: مانند استئومیلیت یا آرتریت سپتیک.
جمعبندی
تاریخچه کایروپراکتیک در ایران و جهان، نشان میدهد که این روش از یه ایده ساده درباره ارتباط ستون فقرات و سلامت بدن شروع شد و کمکم به یه روش درمانی معتبر و مبتنی بر شواهد تبدیل شد. کایروپراکتیک با تکیه بر توانایی طبیعی بدن برای ترمیم، راهی امن و مؤثر برای کاهش درد و رسیدن به سلامت بهتر ارائه میدهد.
اگه شما هم با دردهای عضلانی یا اسکلتی دستوپنجه نرم میکنید و دنبال یه راهحل علمی و ماندگار هستید، متخصصهای ما در سلامتکده طاها با ارزیابی دقیق و برنامهای متناسب با نیاز شما، همراهتان هستند تا مسیر بهبودی رو راحتتر و مؤثرتر طی کنین.
سوالات متداول
در این بخش به برخی از رایجترین سوالاتی که ممکن است در مورد کایروپراکتیک داشته باشید، پاسخ میدهیم.
آیا درمان کایروپراکتیک دردناک است؟
این یکی از شایعترین نگرانیهاست. به طور کلی، خودِ فرآیند تنظیم یا Adjustment دردناک نیست. ممکن است موقع انجامش، یک فشار ملایم را حس کنید، اما درد شدید طبیعی نیست. با این حال، کاملاً طبیعی است که بعد از جلسه، بهویژه در جلسات اول، کمی احساس خستگی یا کوفتگی عضلانی داشته باشید، دقیقاً مثل حسی که بعد از شروع یک برنامه ورزشی جدید دارید. این عوارض جانبی خفیف معمولاً توی ۲۴ تا ۴۸ ساعت برطرف میشوند و نشانهای از عادت کردن بدن به وضعیت جدید و صحیح خودش هستند.
هزینه جلسات کایروپراکتیک در ایران چقدر است؟
هزینه جلسات کایروپراکتیک در ایران ثابت نیست و به چند عامل بستگی دارد، از جمله:
- موقعیت جغرافیایی کلینیک
- تجربه و شهرت دکتر
- مدت زمان و پیچیدگی جلسه (جلسه اول که معاینه کامل دارد، معمولاً گرانتر است)
- نوع تکنیکهای استفاده شده
آیا کایروپراکتیک برای درمان دیسک کمر و سیاتیک موثره؟
بله، خیلی از مطالعات نشون دادن که کایروپراکتیک میتونه روش خوبی و نسبتاً امنی برای کمک به درد دیسک کمر و سیاتیک باشه. تکنیکهایی مثل تنظیم ستون فقرات یا فلکشن-دیستراکشن باعث کاهش فشار روی دیسک و عصب میشن و میتونن التهاب و درد رو کم کنن. این روشها به بهبود طبیعی بدن هم کمک میکنن.
چند جلسه کایروپراکتیک لازمه؟
برای همه یکسان نیست چون شرایط هر فرد فرق داره، ولی بهطور معمول، برای دردهای حاد ممکن است ۲ تا ۳ جلسه در هفته به مدت ۲ تا ۴ هفته پیشنهاد شود. یعنی حدود ۱۲ جلسه در طول ۶ هفته. بعد از آن، وقتی علائم بهتر شد، تعداد جلسات کمتر میشود.